Evvabin Namazı

kurtuluş

KF Ailesinden
Özel Üye
Akşam namazının sünnetinden sonra kılınan altı rekâtlık gayr-i müekked namaz. Evvâb, faal vezninde ism-i fâildir, günâhları terk ve hayırlı işler yapmak sûretiyle Allah`a dönen demektir. Çoğulu Evvâbin`dir. Evvâbin namazı, Allah`a çok itaat edenlerin namazı demektir. Ashab-ı kirâmdan Zeyd b. Erkâm, kuşluk vakti birtakım insanların namaz kıldıklarını görmüş de; "Bu adamlar pek âlâ bilir ki, bu saatten başka zamanda namaz kılmak, daha faziletlidir. Çünkü Resulullah (s.a.s.), "Evvâbin namazı, sıcaktan deve yavrularının ayakları yandığı zaman kılınır" buyurmuştur" (Müslim, Salât, 19).

Zeyd b. Erkâm, başka bir rivâyetinde şöyle demiştir: "Resulullah (s.a.s.) Kûba`lıların yanına gitti. Vardığında, onlar namaz kılıyordu. Allah elçisi, onlara, `Evvâbin namazı, sıcaktan deve yavrularının ayakları yandığı zamandır` buyurdu" (A. Davudoğlu, Sahih-i Müslim Tercümesi ve Şerhi IV, 2132).

Bu Hadislerde, namazın kaç rekât kılınacağı belirtilmemiştir. İslâm âlimleri, sıcağın yükseldiği bu vaktin, kuşluk namazı için en elverişli ve faziletli olduğunu söylemişlerdir. Çünkü kuşluk namazının vakti, günün evveli olup, daha erken saatlerde de kılınabilmektedir.

Hz. Sevbân`dan nakledilen şu hadis de, evvâbin namazının önemini belirtir: "Allah Rasûlü, günün yarısından sonra namaz kılmayı severdi. Hz. Âişe, Ya Resulullah, sen bu saatte de mi namaz kılmayı seviyorsun? dedi. Resulullah (s.a.s.): "Bu saatte gök kapıları açılır ve Hak Teâla hazretleri, bu saatte kullarına rahmetle bakar. Bu namaz Âdem, Nuh, İbrahim ve İsâ`nın devam ettikleri bir namazdır" buyurdular (el-Askalânî, Bulûgu`l Merâm, Terc. A. Davudoğlu, II, 48).

Evvâbin namazının dört rekât olduğuna dâir çeşitli hadisler nakledilmiştir. Akşam namazından sonra ve altı rekât kılındığına dâir hadisler de nakledilir ve bunların uygulamada daha yaygın olduğu bilinmektedir (Tirmizî, Salat, 32 1) .

Akşam namazının sünnetinden sonra iki ilâ altı rekat arasında kılınan nafile namaza da "evvâbin" denilmiştir. Hz. Peygamber, akşam namazından sonra altı rekat nâfile namaz kılanın evvâbinden (günah işleyip, arkasından hemen tövbe eden kimselerden) sayılacağını bildirmiş ve arkasından da şu ayeti okumuştur: "Rabbiniz, içinizden geçenleri çok iyi bilir. Eğer salih kimseler olursanız, şüphesiz Allah tövbe edenleri affedicidir" (el-İsrâ, 17/25; bk. İbn Kesir, Tefsir, İstanbul 1985, V, 64, 65; Şürünbülâli, Şerhu Nüri`l-İzah, İstanbul 1984. s.74)

Sorularla İslamiyet
 

kurtuluş

KF Ailesinden
Özel Üye
SORU
Evvabin namazı hakkında sahih hadis var mıdır?

CEVAP
Değerli kardeşimiz;
Evvabin namazı hakkında sahih hadisler bulunmaktadır. Bunlardan bazılarını aşağıya alalım:
Ebu Hureyre (ra)den nakledilen bir hadiste, Peygamberimiz (sav) şöyle buyurmuştur:
"Kim akşam namazından sonra aralarında kötü bir şey konuşaksızın altı rekat namaz kılarsa, (kıldığı bu altı rekatlık namaz) onun için on iki senelik ibadete denk kılınır." (Tirmizi-Salat, 431)
Resulullah (s.a.s.), "Evvâbin namazı, sıcaktan deve yavrularının ayakları yandığı zaman kılınır." buyurmuştur. (Müslim, Salât, 19).
Zeyd b. Erkâm, başka bir rivâyetinde şöyle demiştir: "Resulullah (s.a.s.) Kûba'lıların yanına gitti. Vardığında, onlar namaz kılıyordu. Allah elçisi, onlara, 'Evvâbin namazı, sıcaktan deve yavrularının ayakları yandığı zamandır' buyurdu." (A. Davudoğlu, Sahih-i Müslim Tercümesi ve Şerhi IV, 2132).
Nevevî diyor ki: «Ulemâmız, bu vaktin kuşluk namazı için en el*verişli ve faziletli olduğunu söylemişlerdir. Velev ki kuşluk namazı, gü*neşin doğmasından zeval vaktine kadar caiz olsun.»
(796)- Hz. Enes (radıyallahu anh), "Onlar gecenin (ancak) az bir kısmında uyurlardı" (Zariyat, 17) meâlindeki âyet hakkında şu açıklamayı yaptı: "Onlar akşamla yatsı arasında namaz kılarlardı."
Bir rivayette şu ziyâde var: "Böylece yanları yataklarından uzaklaşır." (Secde, 16). [Ebû Davud,Salât 312, (1322).]
AÇIKLAMA:

Enes Hazretleri (radıyallahu anh), sadedinde olduğumuz âyetin akşamla yatsı arasında namaz kılanlarla ilgili olarak indiğini söylüyor. Âyet-i kerime cennete gidenleri tasvir etmekte, bir önceki âyette zikri geçen cennetliğin burda bir vasfı belirtilmiş olmaktadır. Bu nokta-i nazardan ahirette kurtuluşa ereceklerin mühim bir vasfı "geceleyin az uyumak" olarak bildirilmiş olmaktadır.
Sadedinde olduğumuz Enes (radıyallahu anh) rivayeti ise, âyetin akşamla yatsı arasında namaz kılanlar hakkında geldiğini söyleyerek, bu esnada kılınan ve umumiyetle "evvâbin" namazı diye bilinen nâfile namazın ehemmiyetine parmak basmış olmaktadır. Rivayetler Abdullah İbnu Mes'ud, Abdullah İbnu Ömer, Selmân-ı Farisî, İbnu Ömer ve Enes İbnu Mâlik (radıyallahu anhüm ecmâin) gibi bir kısım sahabinin akşam-yatsı arası namaz kıldıklarını belirtir.
Sadedinde olduğumuz rivayetin sonunda dikkat çekilen, "Böylece yanları yataklarından uzaklaşır" ziyadesi ile şu ifade ediliyor: "Secde suresinde "yanları yataklarından uzaklaşır" mealindeki âyetle teşvik edilen gece namazı, akşamla yatsı arasında kılınan namazla eda edilmiş, Cenab-ı Hakk'ın bu irşadına, nafile sınıfına giren bu teşvikine uyulmuş, mü'mine tavsiye edilen bu namaz yerine getirilmiş olur."
(İbrahim Canan, Kütüb-ü Sitte Tercüme ve Şerhi)
Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet
 
Üst