Kılble Tayini

out of whack

© ◄ Ayarsız..! ►
Forum Administrator
Ayrıca

Aşağıda kıble tayini için en çok tercih edilen yön bulma metotları verilmiştir. Bazı metotların sadece kuzey yarım küre için geçerli oluğuna dikkat ediniz.

1. Bulunduğumuz yerin kıble açıları (mesela; Ankara pusula kuzeyinden 157º güney doğuya doğru) farklı değerlerdedir. Kullandığımız pusulalardaki taksimatlar genellikle 10º veya 15º' nin katları şeklinde onluk taksimatlar olduğundan bu pusulalarla sıhhatli bir kıble tesbiti yapabilmemiz mümkün değildir. Bunun için, öğrencilerin kullandıkları iletki ve cetvel yardımıyla aşağıdaki işlemleri sırasıyla uygulayınız;
1-Bir dosya kağıdının ortasına, yukarıdan aşağıya doğru bir dik çizgi çiziniz.
2-Çizginin ortasını işaretleyiniz.
3-Çizginin üst kısmına (N) kuzey, alt kısmına (S) güney yazınız.
4-Bulunduğunuz yerin kıble açısını kağıdınıza çizdiğiniz dik çizgide bulunan orta noktayı esas alarak, iletki ile (saat ibresi dönüş yönünde) kağıdın üzerine işaretleyiniz. İşaretlenen bu nokta ile, çizginin ortasındaki noktayı birleştiriniz.
5-Kağıdın üzerine koyduğunuz pusulanın ibresinin boyalı (N) ve boyasız (S) doğrultusu, kağıdınıza çizdiğiniz N-S doğrultusuna paralel gelinceye kadar kağıdınızı sağa sola çeviriniz.
6-Kağıdınıza çizdiğiniz dik çizginin ortasındaki noktayı, iletki ile işaretlediğiniz noktayla birleştiren doğru, bulunduğunuz yerin kıble istikametidir.
ÖNEMLİ NOT:
Pusula kallanacağınız yerde pusulayı saptırıcı yüksek gerilim, demir cinsi eşya ve elektronik aletler bulunmamalıdır.


pusulavq7.jpg



Namaz takvimlerinde bulunan "Kıble Saati" ile basit bir şekilde kıble tayini yapılabilmektedir. Kıble Saati her gün için ve her il için farklıdır. Kıble tesbiti yapacağımız gün takvimlerinizde bulunan kıble saatinde yeryüzüne dik duran cisimlerin gölgelerinin güneşe taraf olan uzantısı kıble yönünü göstermektedir. O saatte yüzünü güneşe dönen kişi kıbleye dönmüş olur.

2. Cami minarelerinin kapıları direk olarak kıbleyi göstermektedir. Müslüman mezarları da direk olarak kıbleyi bulmamızı sağlar.


3. Kadranlı bir saat yardımı ile yön tayini yapılabilmektedir. Saat yere paralel olarak tutulur ve akrebi güneşi gösterecek şekilde döndürülür. Saatin 12 rakamı doğrultusu ile akrebin oluşturduğu doğrultunun arasındaki açının açı ortayı Güneyi göstermektedir. 12 rakamı Kış için geçerlidir. Yaz saati uygulamasından dolayı yaz için 13 kullanılmaktadır. İstikametin hangi ucunun Güneyi gösterdiği konusunda şüphe doğarsa; güneşin öğleden önce doğuda ,öğleden sonra batıda olduğu hatırlanmalıdır. (Kuzey yarım küresinin ılıman bölgesi (23,5º-66,5º) için geçerlidir.)
Güney yarım kürede ise saat uygulamasına göre 12 veya 13 rakamı güneşi gösterecek şekilde saat döndürülür. Akrep ile arasında oluşan açının açı ortayı Kuzey istikametini göstermektedir. (Güney yarım küresinin ılıman bölgesi (23,5º-66,5º) için geçerlidir.)

saatij5.jpg



5. Güneş vasıtasıyla, sopa veya benzeri bir şey ile yön tayini yapılabilmektedir. Güneşin doğudan doğup batıdan batması dolayısıyla yere dik olarak çakılan bir sopanın saat 12:00'deki gölgesi, dünyamızın kuzey yarım küresinde sopanın tam dibine düşmez, biraz kayar. İşte sopanın dibinden biraz dışarıya olan bu gölgenin bulunduğu yön bize kuzeyi verir. Güney yarım kürede ise bunun tam tersi olur. Saat 12:00'de ekvator da dikilen bir sopanın gölgesi olmaz. (12:00 öğle vaktini temsil ettiği için kışın kullanılır. Yaz saati uygulamasından dolayı yaz için 13:00 kullanılmalıdır.)

6. Kutup Yıldızı ile yön tayini yapılabilmektedir. Dünyamızın kutup noktalarından geçen hayali eksen çizgisi, Kutup Yıldızının çok yakınından geçmektedir. Bu nedenle yıldızlar ve gezegenler hareket halinde iken kutup yıldızı sabit kalır. Doğada herhangi bir yıldızı hedef alıp yürürseniz, yıldızın hareketinden dolayı düz bir çizgide yürüyemezsiniz. Dünyanın dönüşünden ötürü, kutup yıldızı çevresindeki diğer yıldızların dönüşünün, fotoğraf filminin uzun pozlandırılması ile elde edilmiş görüntüsü aşağıda görülmektedir.

ssssnx6.jpg


Kutup Yıldızı Nasıl Bulunur ?

Kutup Yıldızını bulmak için belirgin bazı yıldız guruplarını bilmek gereklidir. Büyük Ayı yıldız gurubu 7 yıldızdan oluşur. Görünümü eğik duran kahve cezvesine benzer. Sapın karşısında yer alan kenarın uzunluğunu 5 ile çarptığımızda, kenar yönünde Kutup Yıldızını buluruz. Kutup Yıldızını doğru bulduğumuzdan emin olmak için beş yıldızdan oluşan Cassiopeia yıldız gurubunu kullanırız. Büyük Cassiopeia 'nin ortasındaki yıldız, Kutup Yıldızı doğrultusundadır. (Bu metot kuzey yarımküre için geçerlidir.)
İlk olarak Kutup Yıldızını bulmak için öncelikle bir pusula yardımı ile kuzey istikametine yönelin. Başınızı yerden yaklaşık 45º derecelik bir açıyla gökyüzüne doğru kaldırın. Kutup Yıldızını parlaklığıyla değil, yakınlarında kendisi kadar parlak yıldızlar bulunmamasından dolayı kolaylıkla fark edeceksiniz. Doğrulama için de aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi Büyük Ayı yıldız grubunu bularak, sapının karşısında kalan son iki yıldızın oluşturduğu doğrultunun Kutup Yıldızını gösterdiğini teyit ediniz. Büyük Ayı yıldız grubunun son iki yıldızı arasındaki mesafe x ise Kutup Yıldızı ile bu iki yıldız arasındaki mesafe 5x olmalıdır.

sssssssxa8.jpg



Not :Büyük Ayı ve Cassiopeia yıldız grupları hareket halinde olduklarından yukarıdaki şekildeki konumlarda olmaya bilirler. Örneğin Büyük Ayı yıldız grubu kutup yıldızının üstünde, sağında, solunda, ... olabilir.

 
Üst